Ξεκλειδώνοντας τη Γνώση, 3ος Κύκλος. Δεύτερη συνάντηση Γλωσσολογίας: Πώς λειτουργεί η γλώσσα

Posted by Εργατική Λέσχη Νέας Σμύρνης on 23 Απριλίου, 2013 · Σχολιάστε

Η δεύτερη από τις τρεις συναντήσεις για την επιστήμη της γλώσσολογίας,

με τον Φοίβο Παναγιωτίδη (αναπληρωτή καθηγητή Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου)

θα πραγματοποιηθεί στην Εργατική Λέσχη τη Μεγάλη Δευτέρα, 29 Απριλίου, στις 7:00 μ.μ.

***

Οι σημειώσεις και το σχεδιάγραμμα της δεύτερης συνάντησης:

Πώς λειτουργεί η γλώσσα

Η γλώσσα: γραμματική και λέξεις
– υλικά οικοδομών: οι λέξεις,
– η ίδια η οικοδομή: η πρόταση, το κείμενο,
– πώς πάμε από τα υλικά στην οικοδομή: η γραμματική.

Οι λέξεις κι οι κανόνες. Η έννοια του κανόνα στη γλωσσολογία.
– χιλιάδες λέξεις, άπειρες προτάσεις.
– πόσες λέξεις ξέρουμε (40.000 με 120.000)
– πόσους κανόνες ξέρουμε (εξαρτάται…)
– πόσες προτάσεις μπορούμε να φτιάξουμε: «απεριόριστη χρήση πεπερασμένων μέσων»

Γραμματική
– Φωνολογία: οι κανόνες των φθόγγων (την πήρα – την μπύρα),
– Μορφολογία: οι κανόνες των λέξεων:
– Σύνταξη: οι κανόνες των προτάσεων.

Η αυτονομία της σύνταξης.
– Οι συντακτικοί κανόνες δεν εξαρτώνται από τη σημασία των λέξεων…

Γραμματική και «λογική»:
– Ουσιαστικό επίθετο (π.χ. όνομα μαγαζιού): όλοι οι συνδυασμοί.
– Η αύξηση στην προστακτική: επέμεινε, περιέγραψε, διέκοψε κτλ.
– Κυπριακά κλιτικά
– Μεριστικά: ένα μπουκάλι κρασί – ένα μπουκάλι κρασιού
– Πληθυντικός

Τι είναι η Καθολική Γραμματική;
– Θεμελιώδης ενότητα και ομοιομορφία των φυσικών γλωσσών
– Κατηγορίες και λειτουργίες απαντούν από γλώσσα σε γλώσσα
– Καθολικά χαρακτηριστικά: ένα ρεπερτόριο
– Καθολική Γραμματική: οι γραμματικές αρχές που διέπουν όλες τις γλώσσες και δεν προέρχονται από το περιβάλλον (ήλιος, μάνα)

Από πού προέρχεται η γλωσσική ποικιλότητα;
– Κάποιες αρχές (παράμετροι) έχουνε περιορισμένες επιλογές.

***

Διαβάστε:

Στήβεν Πίνκερ, Το γλωσσικό ένστικτο.
Νόαμ Τσόμσκι, Για τη φύση και τη γλώσσα.

Γενικά
Οι λέξεις και τα τούβλα. http://epanagiotidis.blogspot.com/2006/08/blog-post.html
Το σχέδιο της γλώσσας http://epanagiotidis.blogspot.com/2009/06/blog-post.html
Η απατηλή ευκολία των δεδομένων (ή «η δυσκολία της Γλωσσολογίας») http://epanagiotidis.blogspot.com/2007/05/blog-post.html

Φωνολογία
Μουσικές και βαρειές γλώσσες http://epanagiotidis.blogspot.com/2008/11/blog-post_16.html

Μέρη του λόγου
Το γραμματικό παράδοξο και τα μέρη του λόγου http://epanagiotidis.blogspot.com/2008/05/blog-post.html

Μορφολογία
Τα άτομα της γλώσσας http://epanagiotidis.blogspot.com/2009/08/blog-post_30.html
Τα μόρια της γλώσσας και η ζωή των λέξεων http://epanagiotidis.blogspot.com/2009/09/blog-post_13.html
Από τα μέρη του λόγου στη σημασία του ‘συν’ http://epanagiotidis.blogspot.com/2008/06/blog-post.html
Τα ανεπανάληπτα τραγουδιστριών http://epanagiotidis.blogspot.com/2009/01/blog-post.html
Γιατί υπάρχουν ανώμαλα ρήματα; http://epanagiotidis.blogspot.com/2008/03/blog-post.html
Κενά μνήμης: ο Σαίκσπηρ, τα νήπια και οι κανόνες http://epanagiotidis.blogspot.com/2008/03/blog-post_23.html
Ο αιτών ήτανε σαφής http://epanagiotidis.blogspot.com/2008/04/blog-post.html